De Markerwadden

Door een toevalligheid kreeg ik de kans me aan te sluiten bij drie anderen van het Genootschap om de Markerwadden te bezoeken. Ik had er wel van gehoord, maar meer ook niet een nu was mijn nieuwsgierigheid gewekt.

                    Hier liggen ze

Ik reed gistermorgen naar de haven van Lelystad. Tot mijn verrassing lag er een prachtig zeilschip klaar, terwijl ik een suf pontje had verwacht. In het seizoen worden de zeilen gehesen, maar nu voeren we op de motor in drie kwartier naar het hoofdeiland. 

Na koffie en (aangebrande) chocolademelk werden we in groepjes opgedeeld voor een excursie over het eiland. 

We hadden een heel enthousiaste vrijelijk die ons van alles vertelde over het ontstaan, de groei, de problemen van de wadden vertelde. 

Eerst de geschiedenis: de Afsluitdijk werd aangelegd om de steden langs de Zuiderzee tegen overstromingen vanuit de Noordzee te beschermen, nadien de inpoldering van Flevoland en de Noordoostpolder en toen de dijk van Enkhuizen naar Lelystad (dat die er was wist ik niet eens, je kunt er zo met een auto overheen rijden), waardoor het Markermeer ontstond, afgesnoept en afgesloten van het IJsselmeer.

Er werd van inpoldering afgezien om verschillende redenen: verbetering van de waterkwaliteit (bron voor drinkwater), natuurbehoud en waterreservoirfunctie.

Het was een koude, grijze dag en er stond een stevige, snijdend koude wind. Gelukkig waren we er voor gewaarschuwd en hadden we ons dik ingepakt.

De wadden zijn en aantal jaren geleden volkomen kunstmatig aangelegd, opgespoten met slip en zand uit het Markermeer. De gids vertelde dat het zand uit de bodem van het Markermeer er al ligt sinds de ijstijd, ze vonden er fossiele botten en vuurstenen gereedschap in terug. Je vindt hier aan het strand dus eerder stenen dan schelpen. 

Er zijn zandstrandjes en duinen met helmgras, maar ook ...

        ... rietkragen en rietland....

... dijkjes en dammetjes, die de stukken land verbinden...

               ... en vogelspothutten

Het helmgras en riet zijn in het begin hier en daar aangeplant, maar alle overige 250 soorten planten en struiken die er inmiddels groeien zijn er 'spontaan' gekomen.

Het is er een walhalla voor vogelspotters, hoewel we er nu, midwinter met storm, niet zoveel zagen. Er zijn inmiddels al 170 vogelsoorten, voornamelijk watervogels, maar ook roofvogels. 

De gebouwtjes die er staan zijn allemaal gebouwd van hetzelfde vergrijzende larikshout uit gebieden van Natuurmonumenten. Het is onbewoond, maar er zijn wel een aantal vakantiehuisjes die je kunt huren.

Om half vijf voer de boot met alle bezoekers en vrijwilligers van het eiland weer naar Lelystad terug. Door de harde wind was er een flinke golfslag met schuim op de koppen. Ik werd er binnen in het schip draaierig van, zodat ik de overtocht buiten op het dek in de snijdende kou doorbracht, waar ik de lucht langzaam van kleur zag veranderen, prachtig! 

Ik heb genoten van de dag en het lijkt me een goed idee om er in het voorjaar of de zomer nog eens hem te varen, dan is het groen met bloemen en vogels. Zeker de moeite waard. 

Ik had de rest van de avond nodig om weer helemaal door te warmen.

Kerstlogé

Geen eenzame kerst voor mij, want ik heb Mac, de hond van Suus en Max te logeren. 

Ik haalde hem zaterdag op. Hij is gelukkig zó vertrouwd met me, dat hij zonder aanmoediging of instructie hup in de achterbak van mijn auto sprong. 

Ik kreeg van alles mee: een grote zak hondenbrokken, kauwsnacks, en groot hondenkussen en zijn vertrouwde dekentje. 

Het is wel weer even wennen aan een hond in huis. Ik ben meer vertrouwd met katten in huis en die zíjn er, zonder zó nadrukkelijk aanwezig te zijn. Maar Mac volgt me overal, met zijn ogen óf hij loopt echt achter me aan. Als ik iets in mijn mond stop, voel ik me haast schuldig dat hij niets krijgt. Als ik eerst ontbijt vóór het eerste loopje denk ik dat ik hem onaardig lang laat wachten en als ik hem even alleen laat om een boodschap te doen of naar het hospice ga, dan vind ik het zielig dat ie alleen achter blijft. 

Maar, ik ga drie keer per dag met hem lopen en dan zie ik, dat ie daar blij om is. Een hondenleven bestaat uit heel basale zaken: eten, poepen, plassen, lopen en liggen. Ik maak één lange wandeling per dag op plaatsen waar hij ook stukken los kan lopen, dat geeft hem tóch even wat vrijheid om heen en weer te rennen en rond te snuffelen. 

Toen we in Zegveld kwamen wonen in een voormalige boerderij met rieten dak, een grote tuin met vijver en slootjes, met een kruiwagen en een konijn, nam ik een abonnement op het blad 'Landleven'. Een tijdschrift vol buitengebeuren: waxjassen, stoere leren laarzen, handgebreide truien van zuiver scheerwol, oude keukens met stoofpotten in gietijzeren pannen, taarten met fruit uit eigen tuin, open haard (dat kón toen nog), tuinen met wilde bloemen enzovoort. Heb je de vibe een beetje? 

Zó voelde ik me vandaag toen ik er met Mac op uit ging. Ik had natuurlijk sjaggerijnig met hem de kou en de regen in kunnen stappen, maar ik koos voor een positievere aanpak en maakte er een outdoor- activiteit van. Ik kleedde me warm aan met mijn winterregenjas (die waxjas is er nooit gekomen), capuchon, dikke das, regenbroek, bergschoenen, wind- en waterdichte handschoenen en toog zo mét hond naar Linschoten. We hadden er met dit hondenweer volop de ruimte, er liep geen kip. 

En nu zit ik voldaan met een kop warme winterthee met specerijen, honing en sinaasappel (cadeautje van Cecilia) op de bank. Klaar voor de komende dagen. 

Prettig kerstfeest! 

Wandeling 'Amsterdam Maritiem verleden': 15.5 km

Ik loop regelmatig mee met de maandelijkse wandelingen van de afdeling Amsterdam van het Genootschap. Simone vond dat niet genoeg en richtte nóg twee maandelijkse wandelclubjes op, waarvan de 'Vrijdaggroep' er één is. Met dat clubje liep ik vorige week eens mee. Er is zeker sprake van kruisbestuiving met leden van het Genootschap, maar ik kwam er ook een heel aantal mij nog onbekenden tegen. Al wandelend is het gelukkig makkelijk contact leggen. 

We liepen een stadswandeling door het (voormalig) havengebied ten westen én ten oosten van het centraal station. 

De route door het Westerdok liet naast veel nieuwbouw (met prachtig uitzicht op het water!) ook veel mooi gerestaureerde oude (haven)gebouwen zien, waardoor veel nieuwe woonruimte is ontstaan. 

Kijk wat een prachtige stad Amsterdam toch is. Als je buiten de toeristische gebieden loopt, is het verrassend rustig. Ik verbaasde me er over hoeveel water er door de stad stroomt. We passeerden talloze bruggen en bruggetjes, allemaal even fotogeniek....

... vooral met een fiets en een brugleuning

We pauzeerden in een café aan de Haarlemmerstraat met voldoende ruimte voor negen personen, verdeeld over meerdere tafeltjes. De barista's broeden heerlijke koffie en waren zelfs bereid ons apart te laten afrekenen (en dat is vaak een hele struggel).

We liepen door het Oude centrum, over de Oude Zijds Voorburgwal, door de rosse buurt naar het oostelijk gelegen Entrepotdok. Één van de wandelaars had daar een woning, vlakbij Artis; als ze in de zomer buiten zitten, horen ze de apen roepen. We werden er binnen genodigd en werden er onthaald met kerstbrood, koffie en thee. Ook dit hele haven gebied is gerestaureerd en omgetoverd tot woongebied geworden; ook biedt het plek aan kleine bedrijfjes, kunstenaars en start-ups.

Het Lloyd hotel, gebouwd als landverhuizershotel, waar de mensen werden ontsmet en opgevangen totdat ze in konden schepen naar Amerika

            Het  Scheepvaartmuseum

Ik vond het een heel leuke wandeling, waarbij ik veel nieuwe plekken zag. Ik kreeg bewondering voor de aanpak van de stad, er is echt oog voor behoud van al het moois én het zorgt voor woonruimte met behoud van het oorspronkelijk karakter. Maar, je moet denk ik wél een dikke portemonnee hebben om op zulke mooie plekken te kunnen wonen. 

Ook voor Amsterdammers, ga de route eens lopen, zo word je nóg enthousiaster! 

Ik tramde na afloop met Marja mee naar huis en meldde me een uurtje later bij Cecilia, waar een feestelijk gedekte tafel klaar stond met een voortreffelijk bereide Ossobucco (en kijk die nostalgische paddestoel-kandelaartjes met ouderwetse kleine kaarsjes! )

Cecilia had kaartjes voor een avond kamermuziek in de Waalse kerk, georganiseerd door 'Winteravonden aan de Amstel'. Er werd muziek gespeeld van Ravel, Chopin en Dvorák.

Muziek, altijd fijn!  

Kinderen en kleinkinderen

Kinderen en kleinkinderen vormden het thema van deze week, met als ondertitel de bijbehorende culinaire activiteiten die daarbij kwamen. 

Ik had behoefte aan wat één op één contact met mijn kinderen, dus nodigde ze alledrie apart uit. 

Die marathon begon zondag met een bezoek van Wouter en Charlotte. Ik heb pas twee vriendinnen uitgenodigd om een recept van een vegetarische hachee met Jackfruit en paddestoelen te testen en toen zij het lekker vonden durfde ik het nu Wouter (onze chefkok!) en zijn vegetarische Charlotte voor te zetten. Het was heel gezellig om samen aan tafel te zitten en weer eens de tijd te hebben om bij te praten, waarbij natuurlijk ook hun huwelijksplannen onderwerp van gesprek was. 

Vanmorgen stond ik in de keuken om prei-kerriesoep en vegetarische saucijzenbroodjes met prei, mosterd en karwijzaad te maken voor het lunchbezoek van Hannah. Ik praatte met haar weer helemaal bij. 

En 's middags stond ik een stoofschotel met krieltjes, tomaat, spinazie en Indiase kruiden te maken voor een bezoek van Suzanne, die ná een drukke werkdag en vlak vóór haar vertrek naar Amerika voor een bezoek aan de familie van Max de tijd nam voor een bezoek aan mij.

En toen belde Marcel onverwacht aan om zijn enorme kerstpakket samen uit te pakken, daar kwam weer heel wat lekkers uit, waar wij ook in mee mochten delen. Zo ging Suus met een sporttas van vegan-leer vol lekkere spulletjes naar huis en mocht ik...

...deze heerlijk warme, gevoerde pantoffel sokken en de 'oude wijven peperkoek' houden. 

En tot slot de schoolfoto's van onze twee kleinkinderen Abel en Luuk. 

Zo, weer even genoeg familie. Ik ben weer helemaal bij. 

Bach en Strauss

Op twee opeenvolgende dagen maakte ik twee muzikale uitvoeringen mee, groter kon het contrast niet zijn! 

Op zondag was ík met Marcel in Tivoli Vredenburg (nog een verjaarscadeautje voor Marcel) voor het Weihnachts Oratorium in een matineevoorstelling (of kan je dat niet zo zeggen bij een concert?🤔). We hadden een mooie plek met goed zicht op het koor. 

Op de achterste rij stond tussen de bassen een man, die heel veel leek op wijlen schoonvader Guus. Dat was een wat stille man, die áls hij sprak vooral ontevreden was over de wereld met starre VVD opvattingen, die hij te pas en te onpas inzette. Het was zó bijzonder om die look-a-like zo ontspannen, blij en vol overgave te zien zingen, zo hélémáál niet passend bij de man die ik me herinner. Hoewel, hij kon wél verzachten en ontspannen bij de stemmetjes en opmerkingen van onze toen nog jonge kinderen.

Verder keek ik mijn ogen uit naar de enorme luit en al die houten blaasinstrumenten, die een ander en warmer geluid geven dan de gebruikelijke metalen en koperen fluiten.

Heerlijk als je zó kunt zingen als de verschillende solisten deden, hun stemmen vulden de Grote Zaal met gemak.

Gisteravond was ik met Gerard en Jeanette naar de operette 'die Fledermaus' van Johann Strauss in het Muziektheater in Amsterdam. Hoe héél anders was dát. 

Ik heb nog nooit zó'n bizarre avond meegemaakt. In zo'n muziektempel luister je normaalgesproken naar serieuze muziek en kijk je naar elegant klassiek ballet. Nu heeft een operette natuurlijk een luchtiger karakter met overdreven toneelspel en kolderieke misverstanden, maar zoals deze Fledermaus was geregisseerd ging iedere verbeelding te boven.

Eerst dansten een zwerm balletdansers en danseressen in prachtige vleermuispakken op de krachtige ouverture, maar al snel volgden er een aantal kolderieke scenes en vulde het podium zich met een bijzonder bont gezelschap van zangers, dansers en figuranten (ik telde er meer dan 50!), gekleed in uitbundige kostuums waaronder veel als vrouw verklede mannen, het leek wel een travestietenshow. 

De tweede akte eindigde met talloze neerdalende kroonluchters, waaraan één van de solisten als een acrobaat over het toneel slingerde.

Er was een heel knap en grappig deel met een tapdansende gevangenisbewaker, die heel geestig de interactie met het publiek zocht en vond. Zijn interactie met de dirigent en het orkest en de manier waarop zijn bewegingen met de muziek speelden was ook een vondst. 

De recensies in de kranten waren wisselend, de recensent van de Volkskrant kon de humor en de excentrieke keuzes niet waarderen, die van andere kranten vonden het juist subliem. 

Ik hoorde Gerard naast me af en toe hardop lachen. We hebben met verbazing gekeken en genoten van de prachtige muziek, de stemmen én alle gekkigheid die zich voor onze ogen afspeelde. 

Een spectaculaire avond! We hebben genoten. 

Trage Tocht Haarlem: 18 km

Als bejaarde treinreiziger zat ik om 10 voor negen in de hal van het station te wachten op het moment dat ik om 9 uur met 40% korting bij de poortjes kon inchecken. Ik had oog op een steeds verder groeiende groep bejaarden op wandelschoenen en met rugzakken (waaraan 'grappige' poppetjes hingen), die met steeds grotere aantallen bezig waren elkaar te helpen bij transacties bij de kaartjesautomaat. Ik hoorde kreten als 'Hij doet het niet', 'Ik snap er helemaal niks van' en ik ving iets op over 'keuzedagen'.

Ik was zo druk met mijn gniffelend leedvermaak dat ik bij het opstaan mijn handschoenen moet hebben laten vallen, want bij het instappen was ik ze kwijt. Hoezó leedvermaak?
Ik moet er nog steeds aan wennen dat ik zelf door anderen óók zo bekeken word, als een onnozele, onhandige bejaarde. 

Ik trof Cecilia op station Haarlem. De opzet van deze dag was dat zij wel eens wilde zien waar ik in Haarlem gewoond heb, waar ik met mijn gezin woonde. 

Eerst liepen we langs de Schotersingel (waar ik vroeger als kind op het ijs liep aan de hand van mijn vader met lange jas en hoed!), toen naar Elswout, een prachtig groot park, waar ik als trotse moeder met Maarten als baby in mijn jaren vijftig kinderwagen wandelde. 

Picknick met warme thee uit de thermosfles en een ouderwetse Choco Prince

Verder langs het huis waar Mildred woonde, de manege waar Suus op paardrijles zat, door de Haarlemmerhout langs de fontein met de beelden uit de Camera Obscura, waar ik een picknickpartijtje voor een verjaardag van Suus organiseerde. Langs de hertenkamp waar ik met mijn peuters heen ging, langs het theehuis, waar ze een waterijsje kregen. 

En toen liepen we naar 'ons' huis aan het Floraplein, wat een kast van een huis was dat, wat een heerlijke buurt, wat een heerlijke tijd met de kinderen in de leeftijd van 0 tot 10, vlak naast de school, waar ze heerlijk konden spelen op straat, op het grasvel, op het plein en op het schoolplein. 

Het gaf me gevoelens van weemoed, een combinatie van blijheid én tegelijk verdriet om wat voorbij is. 

Het huis van de buren stond te koop. Kijk hoe rijk we waren geworden als we daar waren blijven wonen! Maar ja, mijn werk maakte een verhuizing naar het Groene Hart noodzakelijk! We waren Haarlem anders nooit meer uitgegaan. 

We liepen door naar het centrum en daar liet ik haar ons huis in de Ceciliasteeg zien, het pakhuisje, waar Marcel (met mijn hulp) een schattig woonhuis van maakte tot we er met drie kinderen uitgroeiden.

Nou moet ik die tijd niet romantiseren, want we hadden als student geen cent te makken en de woonomstandigheden liepen tijdens de eeuwigdurende verbouwing steeds flink achter bij wat we nodig hadden, maar tóch!

Haarlem, altijd vertrouwd, maar wél verleden tijd. Weemoed, maar ook dankbaarheid om wat eens was. 

En nu, weer terug in mijn huurappartement in Woerden met zicht op mijn kerstboom met lichtjes is het óók weer goed. 

Het leven gaat door.